Η ΤerraΤhessalia υιοθετεί και εμπλουτίζει με τη δράση της, την εδαφική προσέγγιση της ανάπτυξης εστιάζοντας στους τοπικούς πόρους, στη συνεργασία των τοπικών δρώντων και στο συντονισμό των εμπλεκόμενων. Το πρότυπο αυτό δεν αποτελεί συνταγή προκαθορισμένη για όλες τις περιοχές αλλά σε συνδυασμό με τη βιώσιμη ανάπτυξη, ένα πλαίσιο αρχών, μεθόδων και στόχων που ο σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη.
Η προσέγγιση της εδαφικής ανάπτυξης τονίζει τον ενεργό ρόλο μιας περιοχής ως υπόβαθρο αλλά και ως συντελεστή της ανάπτυξης. Αυτή η ανάπτυξη προκύπτει όταν ο πληθυσμός μιας περιοχής καθορίζει μέσω ενός κοινωνικοπολιτικού συμφώνου και ενός κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, τη σχέση του με τους τοπικούς πόρους. Παράλληλα, εδραιώνει τους κοινωνικούς δεσμούς, βελτιώνει την ευημερία του και χτίζει μια πολιτιστική ταυτότητα προσφέροντας υλική βάση για την ενδυνάμωση της εδαφικής περιοχής. Ο εδαφικός τρόπος ανάπτυξης προτείνει νέες λύσεις ώστε αυτές οι περιοχές να ελαχιστοποιήσουν ό,τι καθιστά μειονεκτική τη θέση τους στην εθνική και παγκόσμια αγορά. Αυτός ο τρόπος ανάπτυξης επιτρέπει με βάση την διακριτότητα των προϊόντων, να οικοδομηθεί μια νέου τύπου ανταγωνιστικότητα.
Η εδαφική περιοχή αναφέρεται σε ένα γεωγραφικό χώρο που δεν είναι δεδομένος αλλά προϊόν της ιστορίας, του πολιτισμού και των κοινωνικών δικτύων που σχεδιάζουν τα όριά της. Η εδαφική περιοχή διακρίνεται σαφώς από τον έξω χώρο. Τα γεωγραφικά όριά της είτε ταυτίζονται με τα πολιτικο-διοικητικά όρια, είτε χαράσσονται στο εσωτερικό μιας ιστορικής περιοχής με βάση την πρωτοβουλία τοπικών ομάδων δρώντων. Αυτές επιχειρώντας να αξιοποιήσουν την τοπική ταυτότητα και κληρονομιά αλλά και την γεωγραφική εγγύτητα που χαρακτηρίζουν τις συνεκτικές σχέσεις μεταξύ των μελών τους, ορίζουν το χώρο στον οποίο θα επιχειρήσουν την αξιοποίηση των πόρων τους. Συμβάλλουν μ’ αυτόν τον τρόπο στην ανάδυση της οικονομικής διάστασης μιας εδαφικής περιοχής καθόσον αυτή σχετίζεται με την παραγωγή αγαθών και παροχή υπηρεσιών. Υπό αυτή την έννοια, η εδαφική περιοχή ορίζεται ως η συνεργασία ανθρώπων αγκυρωμένων σε ένα τόπο, μέσω σχετικών πρωτοβουλιών συνεργασίας οι οποίες πραγματώνονται μέσω του αναπτυξιακού σχεδίου τους. Στη διαδικασία κατασκευής της εδαφικής περιοχής συμμετέχουν στο τοπικό επίπεδο: δημόσιοι, ιδιωτικοί και κοινωνικοί φορείς.
Η εμφάνιση εδαφικών περιοχών ευνοείται στις περιοχές οι οποίες διαθέτουν πόρους ανέπαφους και αξιοποιήσιμους. Η εδαφική ανάπτυξη επικεντρώνεται στον εντοπισμό, την ανάδειξη και την ενεργοποίηση αυτών των πόρων. Ο εδαφικός πόρος δεν υπάρχει a priori αλλά δημιουργείται ως αποτέλεσμα των προθέσεων των δρώντων. Προκύπτει από τη μετατροπή κοινότυπων πόρων μέσω της εμφύτευσης στα υλικά στοιχεία τους, άυλα στοιχεία της τοπικής κληρονομιάς προσδίδοντάς τους ιδιοτυπία. Η διαδικασία αυτή απαιτεί ιδιαίτερους μηχανισμούς υποστήριξης.
Η υιοθέτηση της εδαφικής ανάπτυξης στις περιοχές της υπαίθρου οδηγεί σε μια νέα οικονομία ικανή να απαντήσει στην παγκοσμιοποίηση. Είναι μια οικονομία τόσο πολυτομεακή όσο και οι πόροι κάθε περιοχής. Αυτή η οικονομία απαντά στις νέες ανάγκες και στις προσδοκίες των καταναλωτών (αγροτρόφιμα, πολιτισμός, φύση, εμπειρίες…) και δεν μπορεί να οικοδομηθεί χωρίς τοπικούς δρώντες ούτε να οργανωθεί πλέον στηριζόμενη στην κλασική μορφή της εθνικής αλυσίδας παραγωγής. Πρέπει να είναι εδαφική, επειδή η λειτουργία της μπορεί να υπάρξει μόνο εάν βασίζεται στους δεσμούς με τον τόπο της. Γι’ αυτό κρίνεται απαραίτητο αυτή η οργάνωση να επικεντρωθεί στην αξιοποίηση των εδαφικών πόρων. Αυτός ο εδαφικός τρόπος ανάπτυξης αποτελεί ένα πρότυπο συμπληρωματικό και όχι εναλλακτικό για την οικονομία μιας περιοχής.
Η ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών είναι απαραίτητη και καθοριστική και αναντικατάστατη τόσο για τη λειτουργία της τοπικής δημοκρατίας όσο και για τον σχεδιασμό δράσεων που αφορούν τη διαχείριση και την ανάπτυξη των περιοχών της υπαίθρου. Η ΤerraΤhessalia έχει επικεντρωθεί στην προσαρμογή των συμμετοχικών προσεγγίσεων στις ιδιαιτερότητες της υπαίθρου και στις ανάγκες της εδαφικής ανάπτυξης. Έχει προς τούτο αναπτύξει εργαλεία που ευαισθητοποιούν, ενθαρρύνουν, καθιερώνουν και προωθούν τη «από κοινού απόφαση» γύρω από τη συμμετοχή και τις συλλογικές διαδικασίες μάθησης.
Η όλη μεθοδολογία που έχει αναπτυχθεί είναι συλλογική, συμμετοχική και διαδραστική: συλλογική, γιατί αφορά τους πόρους του τόπου και προσλαμβάνει γι’ αυτό μια κοινοτική διάσταση, συμμετοχική γιατί τόσο η ίδια η μεθοδολογία όσο και ο στόχος της ταυτοποίησης, ανάδειξης και τοποθέτησης στην αγορά τοπικών πόρων απαιτούν την ενεργό παρέμβαση και εμπλοκή των κατοίκων και τοπικών δρώντων, και τέλος, διαδραστική γιατί αυτή η μεθοδολογία με τη χρήση 3Δ οπτικοποιήσεων υποστηρίζει ανταλλαγές πληροφοριών και γνώσεων, συζητήσεις και μαρτυρίες από τους συμμετέχοντες τους οποίους τελικά αναγορεύει σε εδαφική πηγή πληροφορίας.
Η συμμετοχικότητα είναι σημαντική αν λειτουργήσει αφενός, ως εκφραστής της τοπικής νοημοσύνης και της συλλογικής μνήμης, αφετέρου, στο χώρο της ως τόπο μάθησης τόσο για τους ίδιους τους συμμετέχοντες όσο και για τους εξωτερικούς.
Η ΤerraΤhessalia έχει από χρόνια επενδύσει στη δημιουργία δικτύων πολλαπλών κλιμάκων αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνίας οι οποίες διευκολύνουν την οργάνωση και λειτουργία αυτών των δικτύων. Τα δίκτυα αυτά μπορούν τοποθετούμενα μεταξύ των παγκόσμιων διακυβευμάτων και των τοπικών ιδιαιτεροτήτων, αφενός, να συμβάλλουν στην από κοινού ανεύρεση λύσεων σε διάφορα παραγωγικά, χωρικά κτλ ζητήματα, αφετέρου, να συμπληρώσουν τα κενά και τις αδυναμίες που παρατηρούνται στην υποστήριξη των δυναμικών και πρωτοβουλιών που αναπτύσσουν διάφορες περιοχές.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της ΤΤ είναι να συντονίσει και διευκολύνει μέσω της έρευνας, την παραγωγή και μεταφορά γνώσης, την ανταλλαγή εμπειριών αλλά και τη δικτύωση των τόπων για συνεργασίες, συναλλαγές κτλ.
Ωστόσο, ο βασικός στόχος της ΤΤ είναι η ενίσχυση της συμβολής των δικτύων στην αποτελεσματικότητα των εδαφικών μηχανισμών υποστήριξης (σχεδιασμός, εφαρμογή, παρακολούθηση).
Φωτίζει τη δράση των δρώντων και των φορέων τους στους τόπους τους.
Εξερευνά το ρόλο και τις ιδιαιτερότητες της τοπικής νοημοσύνης στην αναπτυξιακή πορεία των τόπων και πιο συγκεκριμένα στην τροφοδότηση των συλλογικών δυναμικών των τοπικών δρώντων.
Στείλτε μας το μήνυμά σας και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας!